Gospodarka centralnie sterowana

 

Wchodząc do pełnego różnych towarów hipermarketu, młodsi spośród nas mogą nie pamiętać, że nie zawsze tak było. Nieco ponad dwadzieścia lat temu właśnie dogorywał w Polsce ustrój socjalistyczny. Jedną z cech tej agonii był permanentny brak towarów, nawet mimo wprowadzenia kartek na wiele z nich i związane z tym puste półki. Co spowodowało taką sytuację ? Otóż w socjalizmie gospodarka nie rządziła się prawami rynkowymi. Ówczesny model gospodarki dziś określamy gospodarką centralnie sterowaną. Sterowanie wynikało z tego, że ilość towarów na rynku nie zależała od wszechmocnego dziś prawa popytu i podaży, ale od decyzji politycznych. Część towarów miała utrzymywane z powodów politycznych sztucznie niskie ceny, inne zaś z powodu marnotrawstwa lub niedostatecznych mocy produkcyjnych były wytwarzane w zbyt małych ilościach. Dziś odnośnie większości towarów obserwujemy nadwyżkę podaży nad popytem, wtedy nadwyżka popytu nad podażą była standardem i stąd wykupywanie wszystkiego, co akurat „rzucili” do sklepów.